Luận Bàn Về Thơ Ca Cộng Sản

 

Trong lịch sử thơ ca của loài người từ các ông Đỗ Phủ, Lý Bạch, Trần Tế Xương, Nguyễn Khuyến,Tản Đà v v…chẳng có ai vì thơ mà phải ngồi tù, bị tra tấn đánh đập hoặc bị đấu tố xỉ nhục đến mức phải tự cầm dao cưá cổ mình như  ông Trần Dần, hoặc bị đảng trù dập phải về quê đóng gạch xe đất như ông Hữu Loan cả. Sao mà ngày xưa không có cộng sản người ta làm thơ sướng thế, tha hồ mà viết mà sáng tạo. Bản chất thơ là tình cảm, những vần điệu nỉ non, mượt mà du hồn người, động viên người ta hãy cố gắng mà sống mà vươn lên. Làm thơ rất khó phải có hứng có duyên và phải gặp đúng người đúng cảnh mới làm được. Những bài thơ do cảm xúc bột phát không bị gò ép miễn cưỡng thường là những bài thơ hay nhất. Đời thuở nhà ai làm thơ phải theo luận cương văn hoá cuả ông Trường Chinh nào đó, theo đúng đường lối văn nghệ cuả đảng, không được đi chệnh con đường đấu tranh giai cấp hơi một tí là bị chụp mũ nâng quan điểm. Cưỡng ép như thế thì bố thằng nào có hứng có cảm xúc mà làm ra thơ?

 Hoạ hoằn lắm mới có cơ may gặp cảm xúc, có hứng cảm thì ngườì thi sĩ không dám viết. Liệu viết ra có bị lên án quy chụp, vợ con mình có bị khổ luỵ vì bài thơ mình viết ra không?. Cứ loanh quanh mãi với những chuyện vụn vặt tủn mủn, những  củ hành củ tỏi cuả đảng thì bao giờ mới làm ra thơ? Thời cơ để sáng tạo, cảm xúc vụt  qua đi mất rồi chỉ vì bị bọn cai thơ hãm tài ngăn cấm chặn họng. Mấy thập kỷ qua ta cứ bị khổ sở hành hạ điếc tai về những câu khô khẩu hiệu suông cuả ông Hữu, những bài vè ca ngợi non sông hùng vĩ cuả ông Viên, những bài phê bình dở ông giở thằng chỉ được cái bẻm mép văn vẻ nhưng rỗng tuếch cuả Hoài Thanh.Thật là khổ nhục vô cùng cho cái hiện thực xã hội chủ nghiã, mà làm quái gì có văn thơ hiện thực xã hội chủ nghiã kia chứ. Chỉ là một xã hội nghèo nàn phải đi xếp hàng dài dằng dặc để mua mấy bià đậu và một bát mắm tôm…Nghe cái anh chàng Phạm tiến Duật làm thơ như đấm vào tai nhưng lại đươc ca ngợi như thơ cuả viện sĩ hàn lâm. Còn ông Hồ Chí Minh không biết làm thơ, thì lại ca ngợi là một nhà thơ lớn cuả thời đại. Làm sao một ngườì có trái tim tàn bạo độc tài như vậy lại có thiên bẩm làm thơ kia chứ?. Ông ấy là người Việt Nam cả đời không làm nổi được một bài thơ tiếng Việt nào cho ra hồn. Thi sĩ lớn mà cả đời chỉ có một lần hát ra bốn câu con cóc ngồi đó, con cóc nhảy đi:

"Năm này hơn hẳn mấy năm qua

Thắng trận tin vui khắp nước nhà

Nam Bắc thi đua dánh giặc mỹ

 Tiến lên toàn thắng ắt về ta“

 Thật là hài hước vô cùng ,cả cuộc đời cuả đại thi sĩ văn hào cuả  dân tộc mà chỉ có một vài bài công khai cóc ghẻ như vậy. Ừ thì cũng  biết gieo vần thật, nhưng nó chỉ ở trình độ nông dân mới thoát nạn mù chữ thôi, nghe giọng thơ nó quê muà nôm na vô cùng, chẳng xứng đáng chút nào với khuân mặt văn sĩ lớn cuả thời đại cả, với người có tác phẩm cầm nhầm cuả ông Hồ nào đó ở bên Tàu. Tập thơ Nhật Ký trong tù, tôi đã đọc rồi cũng bình thường thôi, nhưng tài nghệ làm thơ còn gấp hơn ông Hồ người Việt Nam nhiều lắm. Các bạn có ai còn nghe một bài thơ tiếng Việt nào cuả ông Hồ xứng đáng với tầm vóc thi sĩ lớn cuả thế kỷ 20 chưa? Ngay đến tiếng Việt, tiếng mẹ đẻ mà còn cứt ra quần, làm thơ với ông Hồ khó vô cùng lại còn tấp tểnh đòi làm thơ chữ Hán kia, khó tin lắm; Nhưng chưa chắc bài thơ chúc tết này do Hồ làm ra, ai đã mớm thơ cho ông ta? Nhiều người bảo tập Ngục trung Nhật Ký đâu phải là cuả ông Hồ, mượn tạm cuả một bạn tù nào đó có tên là Hồ Chí Minh?

 

Ta hãy đọc qua một bài tôi cho là tiêu biểu nhất:

"Gạo đem vào giã bao đau đớn

Gạo giã xong rồi trắng tựa bông

Sống ở trên đời ngưoì cũng vậy

Gian nan rèn luyện cũng thành công.“

Nghe thì tàm tạm lọt lỗ tai đấy nhưng cũng nôm na lắm, còn tất cả chỉ là những câu nghêu ngao giải buồn thôi như ông già bị bệnh đái rắt, thỉnh thoảng hứng lên thì són ra vài câu cho đỡ buồn. Thơ phú như vậy mà con cháu ông Hồ dám bảo là những áng văn thơ tuyệt thế sánh ngang với cụ Nguyễn Trãi, thật chả ra thế nào cả, nói ngang như cua mà cũng cố nói cho được. Mấy tay đầu nậu thì có ai thơ phú cho ra hồn đâu. Có Xuân Diệu vài bài trước năm 45 thì khá, nhưng nhạt lắm như nước ốc. Theo tôi anh chàng này làm thơ chỉ đẻ khoe chữ thôi, có thể anh ta có học vấn, anh ta có một  kho từ nhất định nên anh ta tung chiêu chơi trò gép chữ, làm cho ta loá mắt lên ví thấy thơ anh ta ghép vần quá, trắc bằng đâu vào đấy cả. Ta dễ bị lạc vào mê hồn trận bát quái cuả ngôn từ. Xin lỗi tôi có cảm giác thơ Xuân Diệu  như là những lời vô nghiã, rất vần nhưng tối nghiã nhiều chữ đọc kỹ rất mâu thuẫn với nhau. Xin lỗi chữ nọ chửi mẹ chữ kia.

Đọc thơ tình mà không thấy có tình. Thà cứ quê muà như anh chàng Nguyễn Bính lại hoá hay, chữ nghiã đơn giàn thôi nhưng còn có bóng dáng các cô ả còn hình dung ra mông me vú vê cuả các ả , hay da riết như Hồ Dzech, hay sôi sục trí tưởng tượng về ái dục như anh chàng Hàn Mạc Tử. Đã là nam nhi thì thơ phải bốc lên chứ cho tỏ mặt anh hào,như thuyền căng buồm gặp gió biển tình, cột buồm phải dựng thẳng lên chứ, sao lại ỉu xìu lên như anh chàng Diệu. Nghe không thấy thơ chỉ thấy gào lên la lối về tình yêu. Đọc thơ các vị cùng thời với Xuân Diệu  sao mà cảm thấy rạo rực đáng yêu thế, tôi có cảm giác còn nghe thấy tiếng rên tiếng thở khò khè cuả một cô nào đó chả may mắc bệnh xuyễn… Xin lỗi có thể tôi nói hơi quá, nhưng nó là sự cảm nhận cuả giới tính nam tính với đàn bà. Còn ông Diệu thì tôi chẳng thấy có cảm giác gì cả cứ iủ xìu xìu, như thơ cuả một anh chàng đồng tính luyến aí cả đời chưa biết mùi mồ hôi đàn bà mà cũng đòi làm thơ tình. Thử hỏi trong xã hội ta trai tráng khoẻ mạnh có khả năng sinh sản nhiều hay mấy chàng đồng cô đồng bóng nhiều? Từ ngày ông Diệu theo Đảng thì cùng ca kíp với Tố Hữu, Chế Lan Viên, Hoài Thanh tôi gọi là các cai thầu văn nô Cộng Sản, chả tích sự gì cả chỉ là những hòn đá tảng cản đường các thi sĩ chính danh có tâm hồn với thi ca, ngăn cản sự sáng tạo cuả họ thôi. Chán lắm.

Tôi có làm bài thơ Cái Bánh Vẽ Cuả anh  để tặng riêng chàng thi sĩ  cộng sản Chế Lan Viên. Cũng muốn chép ra đây đẻ chia sẻ với các bạn

     

Cái Bánh Vẽ Của Anh

Ngẩn ngơ chiếc bánh vẫn say màu

Bịt mũi khen ngon quen thói xưa

Hối tiếc làm gì đừng nói nữa

Cả đời buôn bán bánh cho nhau

Bán rẻ lương tâm thật chứ sao?

Hay rằng nhầm lẫn hiểu chưa ra

Chả may số kiếp đời thi sĩ

Thế kỷ dã tràng cát biển xa….

Anh cứ lu loa vu oán ai

Khen chê bánh vẽ nịnh xu thời

Ăn năn hối cải làm chi nữa

Thể giới bên kia để tiếng cười

Tôi viết vài câu nhắn nhủ ai

Có gan sống thẳng nói ra lời

Chính danh quân tử là thi sĩ

Khi vẫn còn nhau ở cõi đời

Bánh vẽ nhập nhằng từ nước Nga

Trung Hoa đại lục cứ tôn thờ

Đua chen nhắm mắt vào bàn tiệc

Men rữa cuồng say vọng thánh ca

Mấy đưá đàn em cũng ngỡ ngàng

Nhồm nhoàn nhai chiếc bánh hư không

Theo nhau anh cả thân tôi mọi

Cho cả cuộc đời con số không

Cái bánh thật tình đâu có xa

Mà anh chậm chạp hiểu không ra

Nưả già thế kỷ đi buôn bánh

Ở tận phương trời xa cách ta

Tổ quốc việt nam chẳng thiếu gì

Danh nhân thứ thiệt suốt bao đời

Trong lò tôi luyện hồn dân tộc

Hun đúc anh minh của giống nòi

Sinh thời tính khí anh như thế

Mê muội a dua chạy học đòi

Trí tuệ của anh mòn sáo rỗng

Còn kêu giả thiệt để ai hay?...

Anh đã giã từ thế giới này

Lại còn di cảo để cho đời

Cho thêm rối rắm người bàn tán

Muộn quá đi anh đã lỗi thời

Thế giới còn đây soi sáng cho

Bầu trời trí tuệ mộng đầy thơ

Thiếu gì tuấn kiệt như sao sáng

Di cảo cho đời anh khỏi lo…

Tôi biết rằng anh quá tự hào

Sứ mù thằng chột được làm vua

Đỉnh cao trí tuệ khen muì bánh

Bột lọc công nông nhân Mác Lê

Anh cứ thở than nơi chín suối

Lời từ để lại với bàn dân

Lưu manh đảng trị bàn mưu tính

Gỡ gạc cho nhau di cảo văn

Bây giờ đổ tội lẫn cho nhau

Né tránh làm sao kẻ dẫn đầu

Trách nhiệm về anh đừng chối nưã

Bao nhiêu oan khổ nợ gây ra

Con cháu giờ đây oán trách anh

Bao nhiêu thứ giả bán cho đời

Trái tim hư đốn thơ lường gạt

Thế kỷ lầm than lệ ứa rơi

Tôi rất ngạc nhiên di cảo thơ

Bài thơ bánh vẽ nửa ngâm nga

Ra điều anh vẫn còn hy vọng

Giấc ngủ ngàn thu ai biết đâu?

Thôi thế ra đi một bóng ma

Hết rồi hiển hách những thời qua

Còn đâu bánh vẽ mà mua bán

Tiệc riệu tôn thờ ca tụng nhau…..

20.6. 2008 Lu Hà

(Nhân đọc di cảo thơ cuả Chế lan Viên)

Cái thời tự lực văn đoàn, trăm hoa đua nở, văn chương hiện thực xã hội chủ nghiã thì tôi còn đang trong thời kỳ bú mớm, hoặc còn đang mải chơi bi chơi đáo chứ có biết gì đâu. Nay mái tóc đã điểm bạc lại định cư ở nước ngoài từ lâu. Vì nhớ nhung Tổ quốc và thèm nói tiếng mẹ đẻ mà tôi nhẩn nha làm thơ viết văn.. qua đọc các báo điện tử trên mạng tôi mới biết là Dân tộc ta đã trải qua một thời kỳ dài hâm hấp dở hơi cuả văn thơ báo chí. Các văn thi sĩ chân chính tài ba bị đảng tẩy não và cạo lông  đấu tố phê bình khổ nhục như thế nào? Họ rêu rao về đường lối văn nghệ cuả đảng, nghệ thuật vị nhân sinh: nhà nhà làm thơ, ngườì người làm thơ. Các văn sĩ cách mạng vưà thoát nạn mù chữ nổi lên như diều gặp gió. Họ tuyên dương về văn thơ hiện thực xã hội chủ nghiã. Theo tôi thì làm quái gì có dòng văn thơ hiện thực xã hội chủ nghiã để ca ngợi chế độ xã hội chủ nghiã giàu có tươi đẹp vạn lần tư bản .Chỉ có dòng thơ con cóc thôi. Bây giờ tôi sẽ cùng với các bạn ta bàn thảo xem dòng thơ con cóc này nó hay ho ra sao?

Người Việt nam có câu: „ Con cóc là cậu ông giời

                                         Ai mà đánh cóc thì giời đánh cho“

Con cóc là hình ảnh thân thuộc của người nông dân Việt nam. Cái con vật chỉ biết nhảy bằng hai chân, hôi hám xấu xí ghê tởm như vậy mà được coi là họ hàng cuả Ông Trời thì quả là một điều đáng để cho chúng ta bàn đến. Theo tôi con cóc cũng rất qúy vì cóc chỉ ăn sâu bọ để giảm bớt thiệt hại cho ruộng vườn cuả người nông dân, thịt cóc có giá trị dinh dưỡng cao, nhất là trong hoàn cảnh đói kém này để chữa bệnh còi xương cho trẻ con ở nông thôn. Nhựa cóc mủ cóc thì rất độc để dùng trong y học, thân nhiệt cuả cóc lại nhạy cảm với môi trường và tự nhiên đã ban cho bà con nông dân  ta một cái máy dư báo thời tiết sống. Nhờ đó mà mới đoán biết trước được những cơn mưa hoặc lũ lụt lớn. Nhưng chỉ có một điều con vật này không có ai muốn gần guĩ nó, vì sự hôi thối bẩn thiủ xấu xí của nó và nhưạ cuả nó tiết ra lại rất độc, nhỡ chẳng may dính phải có thể thiệt hại đến tính mạng. Nó sinh ra từ những lỗ nẻ, những vũng nước hang hốc rác rưởi. Nó tượng chưng cho sự mất gốc thiếu giáo dục, nó lại hay nhảy lung tung vô tổ chức. Trong lĩnh vực văn chương thơ phú người ta có nói đến thơ con cóc, để hàm ý một loại thơ tính nghệ thuật kém,hay nhảy lung tung có ý khoe khoang nhưng nội dung lại  rất độc địa xấu xa.

Loại thơ này không giúp gì cho tính thẩm mỹ, những cảm xúc chân tình thương ái của loài người. Nó không thăng hoa cái đẹp, đề cao nhân phẩm, lương tâm, tính bản thiện cuả con người. Nó là loại thơ dối trá , nó là một độc tố rất có hại như mủ cóc tiết ra từ gan con cóc. Để phê phán loại thơ độc hại vô bổ này tôi có hiến tặng cho đời bài thơ“ Thơ Ông Cóc“. Đây không phaỉ có ngụ ý miả mai cho một cá nhân nào, hay tạo ra một đối trọng để tự nâng mình lên. Tôi chỉ muốn nói thực lòng về cảm xúc cảm nghĩ cuả tôi về nhân tình thế thái mà thôi. Tự do tư tuởng, suy tư, yêu ghét, chê bai, ngợị khen mà dám viết thẳng ra mới là điều cũng đáng để cho chúng ta nên xem xét thận trọng..Tất nhiên là trung thực, thẳng thắn, không kiêu căng, đố kỵ mà cố tình bôi nhọ hạ thấp nhân cách của người khác là một điều không nên, có gì nói thế. Con người ta là vốn quý, nhưng nhân cách trong văn thơ lại là một chuyện khác, họ là con người khác. Nhân quả tương báo đều do cái nghiệp của mình tạo ra cả.

 Chúng ta vẫn biết đời đã sinh ra Chu Du thì có Gia cát lượng, có gia cát Lượng thì có Tư mã Ý, Tào Tháo…Cho nên không ai dám chắc là hôm nay ta cười người, hại người, giết người, vu cáo đấu tố xỉ nhục, bỏ tù đày đoạ người khác mà có thể bình chân vô sự mãi được. Rồi về sau, có khi cả  hàng ngàn đời sau. Nếu ta chết đi sẽ có người khác cười ta và chửi ta, thậm chí còn ném phân tro rác rưởi lên mộ bia cuả ta.. Đó là cái luật của luân hồi nhân quả, quả báo mà thôi. Là người Việt Nam chắc ai cũng biết cái anh chàng Phạm Tiến Duật là một con cóc con tiêu biểu trong thời kỳ chống Mỹ sau 4 con cóc cụ : Tố Hữu, Hoài Thanh, Xuân Diệu và Chế Lan Viên. Xuân Diệu với danh tiếng cuả mình là Hoàng Tử Rởm đã gọi Phạm Tiến Duật là con Phựợng Hoàng sơ sinh.

Ta hãy tưởng tượng thử nghe nghe hai anh chàng lái xe Trường sơn cuả  đoàn vận tải 559  gặp nhau ở binh trạm tiền phương. Hạ sĩ Bộ Bộ hỏi trung sĩ  Đội: Đội ơi! Sao xe mày chưa kịp lắp kính à? Đội bảo:" Xe không có kính, không phải vì xe không có kính. Đạn nổ bom rơi kính vỡ đi rồi"  Một câu nói rất vớ vẩn bình thường như vậy, nhưng Diệu lại gật gù khen mãi, ý tứ thâm sâu, hay vô cùng. Cũng giống như chàng tổng cóc Tố Hữu gật gù khen mãi chiếc lá đa rơi nghiêng cuả Trần Đăng Khoa. Nhưng phải thưà nhận ngày xưa họ còn sống cứ như lên đồng, họ tác yêu tác quái gây bao chuyện bất công bi thương cho nền văn học Việt Nam. Đời thuở nhà ai laị đi ghét người có tài làm thơ, quy chụp đủ điều, đường lối văn nghệ, quan điểm giai cấp, tính đảng, tính đấu tranh…Họ giống như những thằng hâm, thơ phú nó chỉ là sản phẩm tinh thần của một bộ óc, một trái tim, và một tâm hồn.

 Ông Các Mác ( Karl Marx) viết bố láo bố lếu để kiếm tiền nuôi vợ nuôi con ông ta, cũng là sản phẩm tinh thần của cuả bộ óc, có ai cấm đoán đâu. Mặc dù thời đó ông ta bị coi là người có tư tưởng huyền hoặc, mơ hồ , phản động, viết lách tuyền truyền nhằm nhiễu loạn nhân tâm. Nhưng bỏ tù Mác, tra tấn đánh đập Mác đòi đưa Mác đi cải tạo giáo dục thì không thấy nghe nói đến. Nhắm mắt tôn thờ nói đúng ra là việc cá nhân các vị ấy, chứ dính dáng gì đến dân tộc Việt Nam, mà dùng súng đạn bắt mọi người phải tuân theo. Thật chả ra thế nào cả , cứ hâm hâm dở ông dở thằng như vậy, nhưng quyền lực thì vô cùng, sinh sát tàn ác vô cùng.

Tôi đã sống nửa già thế kỷ đọc lại lịch sử Việt Nam, chuyện cải cách ruộng đất, chuyện Tố Hữu đày ải ông Hữu Loan, Trần Dần chỉ vì tài làm thơ hay hơn ông ấy. Ai laị đày aỉ  Hữu Loan một người đến tận cùng của kiếp ngưòi chỉ vì bài thơ khóc vợ. Người ta sinh ra không có tâm hồn,  không có tình cảm, không có trái tim biết yêu thương thì thử hỏi làm thơ để làm gì? Bảo rằng  làm thơ chỉ để ca ngợi kính yêu lãnh tụ và chủ nghiã xã hội thôi, thật là hâm một cục.

Các Cụ nhà ta ở Việt Nam sau bữa ăn thường có 3 thói quen, uống nưóc chè, hút thuốc lào và xỉa răng. Nước chè và thuốc lào là cái thú thưởng thức hương vị và thú cảm. Xỉa răng chỉ để chọc cái tăm tre vào chân răng lôi ra những thứ lương thực, thực phẩm thưà không cần nữa để làm mát thoáng chân răng. Tôi cũng vậy muốn làm thoáng mát tâm hồn mình và hay làm thơ, và nó cũng gần như thói quen  các cụ xỉa răng mà thôi. Nói vậy không phải khoe khoang làm thơ dễ như xiả răng, hay thò tay vào túi lấy đồ vật mà cái chính muốn nói làm thơ với tôi là không thể thiếu được trong đời. Dùng thơ để khóc cho đời, nước mắt cuả nhân tình thế thái, nếu mình muốn khoẻ mạnh và muốn sống đẹp hơn.

Tôi không biết uống rượu và chẳng nghiện ngập cái gì cả, là đấng nam nhi mà đến cốc bia, điếu thuốc lá cũng không hút. Ngày xưa các nhà thơ Việt Nam, ai cũng là sâu rượu cả, có cụ còn nghiền cả thuốc phiện như Tản Đà, Nguyễn Bính chẳng hạn. Nói như thế đâu có ý dám so sánh với các cụ, tôi chỉ là loại hậu sinh còn phải học các cụ nhiều. Nhưng tôi chắc chắn hơn hẳn các cụ về mặt thể lực, về mặt sức khoẻ cuả kẻ phàm phu tục tử này thì kẻ hậu sinh xin phép được tự nhận là hơn thôi.

Mấy chục năm nay tôi luôn no đủ, ngày nào cũng có thịt ăn, hoa quả muà nào thứ ấy. Như vậy so với các cụ Tản Đà, Nguyễn Bính v.v… tôi sống sướng hơn các vị  ấy nhiều quá. Còn các khoản khác, trí tuệ, thơ phú tài năng thì chắp tay mà xin theo lời chỉ dạy của các bác bề trên. Tôi còn hơn các cụ  ở điểm là thơ tôi làm ra không phải để in để bán kiếm tiền mua gạo, nuôi vợ nuôi con. Tôi không nghèo như các vị đó, với đồng lương hiện tại tôi cũng vui vẻ sống, có tiền mua Ô Tô. Tôi hay làm thơ để kể lể nỗi khổ nỗi bất công ở đời, những lời yêu thương mà tự tôi cảm nhận thấy, nó cũng là trò chơi trí tuệ, khi đã dính vào thấy nó cũng hay hay như người nghiện vậy.

 Có lẽ bộ óc trái tim con người đã dính vào cái nghiệp văn chương thơ phú thì bỏ không được, như anh chàng chót nghiện rượu, nghiện ma tuý vậy. Thực lòng tôi cũng ngaị chữ ảo danh, ngại lời khen không đúng chỗ. Vì danh vọng, tự phổng mũi  chính nó sẽ giết chết hồn thơ đi, mất luôn cả khả năng sáng tác. Rất nhiều người có tài làm thơ năng khiếu từ nhỏ và được vội bơm lên là thần đồng, ca ngơị quá mức đến mức không còn cảm thụ gì nưã. Như trường hợp Trần Đăng Khoa và Phạm Tiến Duật chẳng hạn. Chính Thày Khổng Tử ngày xưa đã từng nói: “Ai khen ta là thù của ta, ai chê ta là bạn cuả ta”. Nhưng theo tôi phải là lời cuả các bậc cao nhân ngang hàng với ông như Lão Tử chẳng hạn, chứ lời cuả bọn Chi Phèo Thị Nở thì thày Khổng Tử sẽ ngồi xổm lên, đâu có không thèm nghe. Không biết tôi nhớ vậy có đích xác không?

 Ở trên đời không có gì gọi là đỉnh cao, trí tuệ cả, tuyệt đối chân lý cả, cái ta cho là đúng thì giưã lòng nó đẻ ra cái sai, cái ta cho là sai thì giưã lòng nó lại đẻ ra cái đúng. Cái sai cuả ngày hôm nay lại là cái đúng cuả ngày mai. Cái đúng cuả ngày hôm qua lại là cái sai cuả ngày hôm nay. Nói tóm lại tuỳ thời tuỳ hoàn cảnh mà sự hay dở, đúng sai ta sử trí cho nó hợp lý tương đối mà thôi. Thơ phú văn chương cũng vậy, có những bài thơ chỉ hay trong một hoàn cảnh thích hợp, và trái lại nó sẽ lại là điều ghê tởm sỉ nhục trong một hoàn cảnh chế độ xã hôi khác. Có những bài thơ đạt đến cảnh giới của lương tâm nhân phẩm trái tim hoàn mỹ không vụ lợi, không tham vọng, thì để lại hương thơm ngàn thu. Có những bài thơ khi người ta phát hiện ra nó có ý đồ vụ lợi, tham vọng ích kỷ cá nhân thì tự nó sẽ bị hủy diệt và lưu xú vạn niên. Kể cả những lời thơ không êm tai, chối tai thô tục, nhưng nó xuất phát từ tấm lòng thẳng thắn có khi nó còn lại đáng trân trọng hơn những lời thơ hoa mỹ nhưng đầy giả dối, tâm điạ hẹp hòi bỉ ổi bên trong. Nói tóm lại tôi muốn đề cao chữ “ Tâm”, cái tâm chân thực, kể cả nỗi bực bội khó chiụ cuả người làm ra bài thơ. Hiểu đúng cái tâm mới là cao quý. Cũng mong quý vị đừng cho là những lơì giáo huấn thuyết pháp về thơ, tôi không có ý ấy mà chỉ là kể lể tâm sự cuả tôi với qúy vị, vì tôi đã coi qúy vị như là những ngươì bạn tâm giao cuả tâm hồn, chỉ quen trên mạng chứ đâu nhất thiết cứ phaỉ gặp nhau ăn uống nhậu nhẹt với nhau mới là tri kỷ.

Sau đây tôi muốn chia sẻ với quý vị và các bạn bài thơ tôi tặng riêng anh chàng Phạm Tiến Duật và bài thơ cuả tôi về Trường Sơn. Theo tôi Trường Sơn là điạ ngục trần gian vì không quen thung thổ chui vào đây thì khó sống xót lắm, chứ tôi không coi Trường Sơn đẹp như thiên đường theo cách mô tả cuả Ôông Duật để dụ thêm nhiều chú lính non Bắc Việt háo danh:

Tặng Anh Phạm Tiến Duật

Con Phượng Hoàng sơ sinh

Xuân Diệu đã gọi anh

Lông măng chưa đủ cánh

Của một thời chiến chinh

Chiến tranh đã qua đi

Người ta còn nhắc laị

Dăm bài thơ chống Mỹ

Ngân vang một cuộc đời

Tôi biết nói làm sao ?

Khi đọc những vần thơ

Ruồi vàng thành bọ chó

Muỗi rừng sâu vo ve

Ôi cuộc đời tang thương

Như cô gái xung phong

Thạch Kim là Thạch nhọn

Anh Duật ơi ! Em đây

Nước mắt cứ chảy daì

Trôi theo hai cuộc đơì

Mà sao đành côi cút

Đêm Trường Sơn mưa rơi

Trong tiếng kèn đưa ma

Kính viếng anh bài thơ

Cuả một người đồng đội

Lính Trường Sơn năm xưa

Hương hồn còn bơ vơ

Con ve sầu ngẩn ngơ

Nuối tiếc thời oanh liệt

Nhưng chẳng dám kêu to....

Lu Hà

Phạm Tiến Duật, thực ra trên mạng Internet chưa thấy ai đăng trọn bộ thơ ông ta, chỉ có ba bài thơ trích đọan Trường sơn đông sơn tây, tiểu đội xe không kính và bài thơ gửi em cô gái xung phong. Theo tôi đây là loaị thơ tuyên truyền, cổ động. Hình ảnh có thể rất sống động của một người đã từng trải chui bờ rúc bụi ở Trường Sơn. Chính vì vậy đảng cộng sản Việt nam đã dùng nó như những lá bài tâm lý để cổ vũ Nam-Nữ thanh niên ra mặt trận. Nhưng tôi thấy nó là một bài hát đi vào lòng lính tráng hơn một bài thơ. Thơ ông phá luật theo lối tự do viết giống như lời cuả một bài hát, bài vè. Thơ là tiếng nói của lòng người và của tình yêu. Thơ phải giống như một người con gái đẹp phải có duyên thầm kín, cái duyên thầm kín đó là cái hồn của thơ. Một người con gái càng đẹp thì phải có tính hấp dẫn, tính kêu gợi và kín đáo. Cũng như khi đọc một bài thơ phaỉ để laị trong lòng ta một dư âm và nhiều vương vấn, nỗi lòng và bao nhiêu điều thầm kín khác nưã còn che dấu. Hay nói một cách dễ hiểu: còn nhiều ý nghiã ẩn ý trong thơ. Đọc thơ Phạm Tiến Duật như ta bắt gặp một cô gaí Lào không còn một mảnh aó xiêm nào cả. Tôi không nói tính dâm đãng. Thơ Phạm Tiến Duật không có dục tính mà tôi nói sự trần trụi  ngô nghê của thơ. Loaị thơ này dễ phù hợp cho chính sách tuyên truyền quần chúng, loaị thơ phổ thông. Có lẽ chỉ số thông minh cuả tôi ở trên mức trung bình nên tôi hiểu thơ ông Duật chỉ là loại thơ vô nghiã nặng tính tuyên truyền.  Giống như anh chàng nhạc sĩ Trịnh Công Sơn ngược lại với Phạm Tiến Duật  chuyên làm nhạc phản chiến theo đơn đặt hàng cuả cục tình báo cộng sản.  Phân tích kỹ là những lời vô nghiã nhưng hát lên nghe rất sầu thảm, cốt làm thối lòng binh sĩ cộng hoà miền Nam. Nếu ai hỏi ý nghiã một số câu trong bài hát thì anh chàng sẽ cáo già từ chối, biện bạch là thử trí thông minh cuả người nghe. Đây là tôi nói huỵch toẹt ra chứ không phải khoe mình là người  thông minh làm gì.

Từ lâu  tôi chỉ thích tìm đọc những bài cổ thi đầy ẩn ý như của Nguyễn Khuyến, Tản Đà, Hồ Xuân Hương, hay thích đọc thơ Nguyễn Bính, Hồ Dzech.  Đúng là Thơ Phạm Tiến Duật hay nhưng ở mức độ bình dân thôi, nhưng đằng này ngươì ta bơm ông ta lên quá đáng như là một nhà thông thái, viện sĩ hàn lâm về thơ.... Lịch sử dân tộc ta còn nợ của những người như Trần Tú Xương( thơ cũ) , Tản Đà ( nửa cũ nửa mới) và Hồ Dzech ( thơ mới). Ba con người này mới xứng được tôn vinh, nhưng cả ba sống rất khổ cực, cơm không đủ mà ăn và còn nữa là Hữu Loan chỉ xài thơ tự do nhưng ông có bài Màu Tím Hoa Sim rất hay...

Chỉ có vài bài thơ chống Mỹ thôi mà Xuân Diệu laị bơm Phạm Tiến Duật  lên là con Phượng Hoàng non? Theo tôi có lẽ chỉ muốn làm đẹp lòng đảng nên Xuân Diệu đã cưa sừng làm nghé. Một ngươì làm thơ cầu kỳ chau chuốt như Xuân Diệu không lẽ laị đơn giản như thế ư? Về mặt này t ôi nghi ngờ sự thành thực của ông Xuân Diệu. Theo tôi thơ Phạm tiến Duật chỉ xứng đáng chỉ là loaị thơ cổ động tuyên truyền, thơ tâm lý chiến có giá trị trong một chừng mực nào đó. Thế hệ con cháu và cả chính bản thân t ôi nưã cương quyết không học cái lối làm thơ  theo kiểu Phạm Tiến Duật. Hiện nay ở Hà nội, Sài Gòn có phong trào loạn thơ, làm thơ cứ như viết văn vần. Kể cả các ông thợ thơ như Xuân Diệu, Chế Lan Viên, Lưu Trọng Lư, Cù Huy Cận v.v .... Những bài thơ hay toàn là những bài trước năm 1945, rồi đuối dần đến năm 1954 . Sau đó họ là đỉnh cao cuả dòng thơ tăm tối, vô nghiã, chỉ biết ca ngợi một chiều, thơ con cóc, thơ con vẹt ...

Ngoài chuyện khuyến khích bắn giết ra ngoài ra chẳng có cái quái gì nưã để viết. Nếu đọc thơ để học tập và thưởng thức nghệ thuật văn chương thì theo tôi Phạm Tiến Duật là nhà thơ tồi tệ chán ngán nhất cuả tôi. Xin lỗi đó là ý kiến cuả cá nhân tôi thôi, chứ đối với thiên hạ có thể ông ta còn đắt giá lắm.Theo tôi mấy câu hô khẩu hiệu cuả ông Duật, ông Hữu, ông Viên v.v..không giúp gì cho ta ý thức thẩm mỹ trình độ dân trí lên cao. Chiến tranh đã qua lâu rồi, thơ ca cũng đóng góp rất nhiều về mặt kích động tinh thần, dù bài thơ đó không có giá trị về mặt nghệ thuật văn học. Nhưng thử hỏi ông Phạm Tiến Duật được cái gì cho sự cố gắng của mình? Một caí lều ở nhờ nhà người bạn. Cái Huân chương mà người ta muốn tặng ông ta thà cho ông ta một căn hộ vài mét vuông còn hơn.

Tôi có cảm tưởng như ông Duật là loaị ngươì ưa nịnh, hiếu thắng, thích danh tiếng và là một tín đồ rất đặc biệt của lý tưởng cộng sản. Từ suy tư như vậy laị đọc ba baì thơ của ông ta , mặc dù thiên hạ khen hay theo guồng máy tuyên truyền cuả đài và báo chí. Nếu người ta cứ in bình thường và đừng thiên vị nó về mục đích chính trị thì giá trị cũa nó sẽ rất khác. Thơ là tiếng nói của trái tim, của tâm hồn và nghệ thuật thì hãy để cho lòng người tự nhiên cảm nhận đến nó. Còn cố tình tôn xưng bài thơ và tôn xưng ngươì cha tinh thần cũa nó như ngày xưa là chuyện khác. Bây giờ ta không cần mục đích chính trị nữa, nên thơ Phạm Tiến Duật cứ để cho người đời và lịch sử văn học thẩm định. Có đọc mới biết được trong đầu ngươì khác nghĩ gì?  Tôi  đã suy nghĩ  và mạnh dạn viết ra cũng không phaỉ là thưà thãi vô bổ. Có điều gì làm các bạn khó chiụ phật lòng  hãy bỏ quá cho tôi . Nếu các bạn dành tí chút thời gian đọc lướt qua cho vui. Muốn được thỉnh giáo bạn nào có hảo ý đóng góp cho tư tưởng cuả tôi. Nhưng phải là người có hiểu biết về thơ ít nhất là bạn đã có 100 bài thơ tự làm ra hoặc bạn là nhà văn đã có tác phẩm thì mới nên đóng góp cho tôi, cùng lắm là các bạn có kiến thức hiểu biết thật sự và có cái tâm muốn xây dựng thì cũng rất hoan nghênh. Còn ú ớ theo kiểu củ hành củ tỏi cuả công an mạng ( CAM ) viết ra tôi không thèm đọc đâu.

Khác với Phạm Tiến Duật tự lường gạt mình coi Trường Sơn là thiên đàng thì tôi lại coi Trường Sơn là điạ ngục trần gian.

Giấc mơ Trường Sơn

Mấy tháng trơì nhai maĩ Địa Liền

Tàu Bay rau đất mọc loèn xoèn

Mật vàng xanh đỏ ruồi bu đến

Sốt rét từng cơn nhớ Tổ Tiên

Hai mùa mưa nắng gió vàng da

Chống gậy liêu xiêu mắt ướt nhoà

Đằng đẵng tháng ngày mong moỉ Tết

Thư nhà xa tít gió mây xa

Một chiều ảm đạm gọị lên chơi

Có bức thư riêng đã mở rồi

Ký ninh thuốc đắng nghe vượn hú

Đau lòng con lắm lệ từng rơi

Run tay tôi đọc bức thư Cha

Gió rét từng cơn nấc nghẹn ngào

Bom nổ đạn bay vùng tọa độ

Chớp xanh chớp đỏ tắt lời thơ

Một đơì lính tráng chẳng mề đay

Công trạng xem ra chẳng có gì

Phá nuí mở đường thông chiến lược

Tháng ngày mòn moỉ ngóng mây trôi

Mới mười bảy tuổi phaỉ tòng quân

Xa Mẹ xa em cả mái trường

Gác bút vác dao ra mặt trận

Anh hùng dũng sĩ ở miền nam

Một quãng đời qua trận gió bay

Hào quang tia chớp để ai hay

Nuí sông kêu gọi cho Chủ Nghiã

Băng tuyết trời âu đổi hướng rồi

Hơĩ ai đâu đó vẫn còn mơ

Chống Mỹ lời vàng vẳng tứ thơ

Ra trận muà này ôi đẹp quá

Mà lòng phơi phới dậy tương lai

Thế kỷ qua rồi ngoặt gió đông

Bạn thù đôi ngả lẩn vào trong

Tuyên truyền báo chí liên hoàn trận

Chỉ chết thằng ngơ đứng giưã đường...

            

                   22.12. 2007, Lu Hà

Chú thích: Điạ Liền: là loaị rau mọc loà xoà sát đất

                  Tàu Bay: loaị rau  cao như cây rau caỉ, xanh lè

Thơ Ông Cóc

viết cho Tố hữu

Ông là con cóc lạ trần gian

Loài vật sinh ra có bốn chân

Ông có hay không loài cóc nhái

Suốt đời chỉ biết nhảy bằng chân

Tôi biết rằng ông kẻ bất nhân

Mặt trời gian dối buốt tim dân

Giọt thơ lai láng hồn non nước

Vãi cả ra quần bậc trí nhân

Vỗ ngực tự khen chỉ có ông

U mê tăm tối vẫn kiêu căng

Mật gan nhựa độc sâu tâm địa

Răng nghiến thành thơ cóc sấm vang

Nam Á nổi cơn giông cách mạng

Cánh đồng tắm máu tưới muôn dân

Mỗi khi cóc đỏ nuôi thù hận

Mưa lại sầu thương thảm thế trần

Con cóc một thu thành đế vương

Bầm ơi! Năn nỉ khắp non sông

Mạ non tay cấy ôi tình mẹ

Mủ cóc tuôn ra nát tấm lòng

Con cóc đỏ lòng thật thế ư

Thương bầm thiên hạ có bao nhiêu?

Thì ra mẹ đẻ quên nòi giống

Thơ cóc tuyên truyền thích nói điêu

Tình thương giai cấp máu chan nhoà

Dễ từ lỗ nẻ mà chui ra

Đói ăn đại hạn tìm sâu bọ

Nghiến răng con cóc báo trời mưa...

Cóc vẫn thường khoe năm bước dài

Bắt đầu nguyên thủy thuở xa xôi

Trải qua nô lệ rồi phong kiến

Tư bản nhảy lên đến cõi trời

Cộng sản thiên đường cóc mộng mơ

Trần gian hưởng thụ cuả dư thưà

Ếch ương cóc nhái muà thơ lớn

Tố Hữu vờn chơi những bóng ma

Thơ cóc ngày xưa rất thịnh hành

Bước từ Việt Bắc chốn rừng xanh

Thong dong tám thước tha hồ rộng

Sắt máu đường đi cóc hoá tinh

Mấy thập kỷ qua chuyện đã rồi

Vần thơ mưa máu cóc phun coi

Điên đầu rửa não bao con cháu

Thơ cóc tôn vinh nhục thế này

Con cóc nghiến răng động sấm vang

Cơn giông cách mạng nước tuôn dòng

Trôi bao hồn trẻ theo dòng xoáy

Thân xác phơi đầy ngập núi sông

Nhắm mắt bám chân con cóc hoài

Nhảy qua năm bước chạy theo dài

Dư thưà một bước đòi thiêu cháy

Quá độ thiên đường ai có hay?...

Nực cười con cóc cũng làm thơ

Ú ớ tự khen đáng mấy xu

Trái tim máu mủ từ gan mật

Nhục nhã ngàn năm uế xứ mù.

24.8.2008 Lu Hà

Tái bút: Đây là cây nhà lá vườn, mong các bạn đọc thấu hiểu cái nội dung là chính, chứ đừng không ưa bài viết vì không phù hợp với thế giới quan nhân sinh quan rồi vờ vĩnh bới bèo ra bọ, bắt bẻ vài lỗi chính tả ra để gây sự với tôi thì không nên. Tôi tận tình viết dài như vậy là quý lắm rồi, chứ tôi có được xu rỉ nào đâu cho cái lòng cuả tôi với đại đa số các bạn.

Còn bạn nào đó là CAM, công an mạng hãy nên theo gương tôi mà tập làm thơ hay viết văn cho nó đàng hoàng chứ đừng vì nhiệm vụ cách mạng mà chửi bậy nhé.

Viết ngày 23.3.2012 Lu Hà