Thứ Ba, 5 tháng 5, 2020

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 148


Trung Hiếu Nghĩa Hiệp
“ Video 18“

Tôi nghĩ cụ Nguyễn Đình Chiểu xây dựng nhân vật Hớn Minh có thể do ảnh hưởng bởi nhân vật Từ Hải trong truyện Kiều của cụ Nguyễn Du và nhân vật Lỗ Đạt tức Hoa hoà thượng Lỗ trí Thâm trong truyện Thủy Hử của nhà văn Thi Nại Am bên Tàu. Cả ba đều là hòa thượng, tính cách rất giống nhau, anh hùng trượng nghĩa hảo hán giang hồ tuấn kiệt. Nhưng Hớn Minh này sau khi giúp triều đình thì ung dung tự tại tiếp tục tu hành, tuổi thọ rất cao không chết oan uổng như Từ Hải và Lỗ trí Thâm oán hận đầy mình. Còn tôi cứ theo cái sườn thơ lục bát định sẵn của cụ Nguyễn đình Chiểu mà cảm xúc ra thơ song thất lục bát. Một thể thơ rất thích hợp cho việc diễn ngâm theo nền nhạc truyền thống của dân tộc như đàn tỳ bà, đàn tranh, sáo, nhị, trống, phách v.v...


“Trang tuấn kiệt dáng hình sắt đá
Lão tiều phu vội vã phân bua
Biết thày ở một ngôi chùa
Chân kinh võ thuật bốn mùa thảnh thơi

Lão đi rừng gặp người bị nạn
Lục Vân Tiên mừng bạn cố tri
Hớn Minh quỳ xuống tức thì
Có hai lạng bạc nhâm nhi tuổi già

Công lão trượng khắc bia trong dạ
Tiều phu cười vàng đá gì đâu
Một mình sương gió dãi dầu
Chẳng màng danh lợi sang giàu ngày mai

Lộc rừng gánh hai vai đủ sống
Cũng qua ngày nghe trống cầm canh
Hồng trần xa lánh ẩn danh
Hươu nai suối mát trăng thanh bạn cùng

Hai ngã biết anh hùng tương ngộ
Hỏi họ tên để nhớ tạ ơn
Lão tiều trở lại lâm sơn
Ung dung rìu búa dập dờn cỏ may“

Trước hết Du thần đưa Lục vân Tiên bị Võ ác nhân bỏ rơi lăn lóc sắp chết đói và kiệt sức bên ngoài hang đá vào một khu rừng rậm, rồi lại được một Tiều phu đi ngang qua bắt gặp đang bị hôn mê bất tỉnh, khi tiều phu sờ tay lên hai lỗ mũi vần còn hơi thở, mới cõng cái xác nửa hồn mây về nhà thì lại gặp Hớn Minh người em kết nghiã của Lục vân Tiên. Lúc này Hớn Minh đang là một vị Hòa thượng trẻ trụ trì một ngôi chùa nhỏ tựa như cái am mây ở nơi hẻo lánh miền sơn cước hoang dã. Hớn Minh xin thay ông lão đốn củi nhận chăm sóc Lục vân Tiên tận tình. Huynh đệ hàn huyên kể chuyện về nhau, đã trải ra những gian lao vất vả nguy hiểm ra sao?

“Về tới chùa vào ngay câu chuyện
Huynh làm sao lại đến nơi đây?
Mù lòa tàn tật nhường này
Biết bao cạm bẫy đọa đày não thân

Vân Tiên kể tinh thần chao đảo
Nhận thư nhà cấp báo mẫu thân
Bỏ thi người đã từ trần
Tiểu đồng mắc nạn tiểu nhân hại người

Bị xô xuống biển khơi hút chết
Họ Võ kia muốn giết mình đi
Dật dờ như cánh chim di
Phận bèo trôi dạt vân vi nơi này

Còn Hớn Minh từ ngày huynh đệ
Võ miếu kia mới kể ngọn ngành
Vẫn chưa đi tới kinh thành
Loan Minh quan huyện bạo hành dân oan

Ngã Đặng Sinh lăng loàn hống hách
Gái nhà lành đành hạch nhiễu nhương
Giữa đường gặp kẻ bất lương
Ra tay trừ ác mà vương án đày

Quận Sóc Phang chuỗi ngày thảm thiết
Thù gãy chân muốn giết đệ đi
Đặng Sinh sai lính một khi
Thức ăn bỏ độc xác thì bỏ bao

Chúng chẳng ngờ mưu cao kế hiểm
Cai tù kia dấu diếm làm chi
Anh hào mã thượng tương tri
Mai danh ẩn tánh trụ trì chùa thương

Đệ vượt ngục mà nương cửa Phật
Bỗng thấy huynh lật đật tới đây
Thôi thì tới bước đường này
Ở nơi thanh tịnh tìm thày thuốc thang“



Trung Hiếu Nghĩa Hiệp
“ Video 19“

“Lục Vân Tiên hai hàng lệ nhỏ
Bình châu sa lại nhớ xuân đường
Tuổi cao mưa gió thất thường
Làm sao biết được cố hương tủi sầu

Chòm mây bạc chân cầu thảm thiết
Cánh chim trời biền biệt tha phương
Heo may ngọn cỏ thê lương
Hữu tam bất hiếu mạch tương ứa trào“

Bình châu sa chỉ nước mắt tuôn ra như từ trong một cái bình châu. Xuân đườn là tiếng chỉ cha, xuân huyên chỉ mẹ tương tự như cách gọi trong truyện Kiều vậy.

Mạnh tử viết: “Bất hiếu hữu tam, vô hậu vi đại.
Thuấn bất cáo nhi thú, vị vô hậu dã. Quân tử di vi do cáo dã”
Ý  của Mạnh tử cho rằng: “Tội bất hiếu có ba điều, mà không con nối dõi là lớn nhất. Vua Thuấn lấy vợ mà không thưa trình, xin phép cha mẹ, cũng vì sợ tội không con nối dõi. Vì thế đối với người quân tử kể như ngài đã thưa trình”.

Lục vân Tiên không chỉ buồn thương nhớ cha già đang ngày đêm mong mỏi đợi con trở về mà còn nhớ cả chú Tiểu đồng luôn theo hầu cận mình, không biết bây giờ thất lạc trôi dạt ở đâu?

“Thương tiểu đồng gian lao vất vả
Cũng vì mình mà đã chết oan
Quặn đau chín khúc ruột gan
Sương rơi đầu ngõ dao hàn cắt da

Vào những lúc chiều tà xế bóng
Một mình cha mong ngóng con về
Phong ba dặm nẻo sơn khê
Dập vùi biển hận bốn bề bão giông“

Hớn Minh chỉ còn biết vỗ về động viên an ủi huynh trưởng cố vượt qua khổ nạn này, nhật nguyệt tức mặt trời mặt trăng khi mờ khi sáng, hy vọng hết cơn bĩ cực lại có ngày thái lại. Tận cùng tắc biến ai mà biết được, đấng trượng phu tang bồng hồ hải không dễ để mình bị vùi dập mãi?

“Đấng trượng phu tang bồng hồ hải
Hớn Minh khuyên oan trái vô vàn
Sinh ra phải chịu nguy nan
Hai vầng nhật nguyệt thế gian tỏ mờ

Rồi có lúc thiên cơ lại đến
Khương Tử Nha vinh hiển trọn đời
Cam La mưu trí hơn người
Mới mười hai tuổi một thời lừng danh“

Khương Tử Nha được biết đến như một vị tướng tài vĩ đại và là người góp phần lập nên sự nghiệp nhà Chu kéo dài hơn 800 năm, là triều đại kéo dài nhất trong lịch sử Trung Quốc. Ông trở nên nổi tiếng trong văn hóa Đông Á qua điển tích Thái Công điếu ng ư, Thái Công câu cá hay còn gọi là Lã Vọng câu cá.

Cam La mưu sĩ thời Chiến quốc, năm 12 tuổi thờ Lã Bất Vi, tể tướng nhà Tần. ông được cử đi sứ nước Triệu, thuyết phục vua Triệu cắt đất 5 thành dâng Tần. Khi trở về, Cam La được Tần phong làm Thượng Khanh.

“Lục Vân Tiên thôi đành chờ đợi
Luyện võ công cùng với Hớn Minh
Nỗi lòng hiếu tử trung trinh
Cam lai khổ tận thần linh trợ phù

Hết bĩ cực âm u bóng tối
Động lòng trời mở lối đường mây
Cha con xum họp vui vầy
Tào khang ân nghĩa vơi đầy nỉ non“

Lục vân Tiên ở trong chùa nhỏ hàng ngày cùng Hớn Minh luyện võ công, sức khỏe đã dần dần hồi phục mười phần đã được bảy tám phần, riêng đôi mắt vẫn bị mù lòa, không có thuốc nào chữa khỏi. Lục vân Tiên rất nhớ cha già và hình bóng nàng Kiều nguyệt Nga in đậm trong tâm trí chàng.

“Giờ kể đến Thể Loan hớn hở
Dồi phấn son nhăn nhở Võ Công
Quỳnh Trang khấp khởi ngóng trông
Đợi Vương Tử Trực tơ hồng xe duyên

Trai anh hùng thuyền quyên ái mộ
Quan trạng nguyên hạ cố đến chơi
Vợ chồng vội vã ra mời
Thể Loan yểu điệu nụ cười lả lơi

Vương Tử Trực chơi vơi trước ngõ
Huynh trưởng đâu chẳng có ở đây?
Anh em bát nước vơi đầy
Tuy hai là một hẹn ngày hàn huyên“

Khi trạng nguyên cả văn lẫn Võ vương Tử trực đến nhà chơi thì không thấy đại ca Lục vân Tiên đâu? Chàng rất lấy làm ngạc nhiên khó hiểu…mà không có lời giải đáp thỏa đáng.

“Võ phú hộ huỳnh tuyền xa lắc
Họ Lục kia đã thác lâu rồi
Bệnh tình nguy kịch than ôi!
Thuốc nào chữa khỏi mệnh trời lìa xa

Vợ chồng lão làm ma tử tế
Lập đàn chay đủ lễ chiêu hồn
Cờ đen bóng quạ chập chờn
Cánh đồng hoang dã tủi hờn tóc xanh“

Vương tử Trực thất kinh choáng váng khi nghe hung tin Lục Vân Tiên đã từ trần. Muốn biết chuyện gì sảy ra giữa Phan kim Liên và võ Tòng hay Võ thể Loan và Vương tử Trực xin mời nghe video 20 sẽ rõ.

31.12.2019 Lu Hà


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét